De visie op het toekomstige beheer van bodem en ondergrond is in de loop van de jaren gewijzigd. Steeds meer actoren maken gebruik van de ondergrond en tegelijkertijd wordt er meer bekend over het maatschappelijke belang van de natuurlijke functies van de bodem. De wens om de ondergrond duurzaam te benutten vergt een andere manier van ontwikkelen van gebieden, waarbij alle ondergrondse functies worden meegenomen in het afwegingsproces. De ondergrond vertegenwoordigt gelijktijdig vele maatschappelijke waarden die kunnen worden uitgedrukt in baten. Deze baten zijn gebaseerd op bepaalde functionaliteiten die de ondergrond heeft voor uiteenlopende maatschappelijke activiteiten. Inmiddels is maatschappelijk geaccepteerd dat duurzame ontwikkeling een prijs heeft die in allerlei activiteiten te verdisconteren is. Dat maakt een vorm van ‘beprijzen’ mogelijk. ‘Beprijzen’ is noodzakelijk om de baten van de ondergrond tegen elkaar af te wegen en zo de potentiële eindigheid van de functionaliteiten zorgvuldig mee te nemen om onomkeerbare schade te voorkomen.
SKB heeft in de afgelopen vijf jaar geëxperimenteerd met verschillende visie op en manieren om de baten van de ondergrond expliciet en kwantitatief te maken: duurzaam rendement, waardepotentieel, duurzame gebiedsexploitatie, business cases, maatschappelijke kosten baten analyses (MKBA). Geconcludeerd kan worden dat het kwantitatief maken van de baten van de ondergrond en komen tot een bijbehorend investeringsmodel in de praktijk in een aantal velden is gelukt. In een aantal andere velden zijn de eerste stappen gezet. Binnen het kennisveld ‘bodemenergie’ is bijvoorbeeld veel bereikt; binnen het kennisveld ‘waterbeheer’ blijkt het koppelen van baten aan investeringsbeslissingen weerbarstiger. Hier kan verdere kennisontwikkeling over de kwantitatieve baten van de ondergrond een doorbraak betekenen.
